Vandaag kunnen wij het verschil maken
‘Het zijn slechte tijden! Het zijn moeilijke tijden! Dat zeggen de mensen tenminste. Laten we liever goed leven, dan worden de tijden vanzelf goed. Wij zijn de tijden. Zoals wij zijn, zo zijn de tijden.’– Aurelius Augustinus
Bij 750 jaar Gouda gaan de gedachten al snel terug. Gouda heeft een rijk verleden. Het verleden ligt in het heden, Gouda heeft veel aan haar geschiedenis te danken. ‘Dusent tvehondert ende tseventich’ verleende graaf Floris stadsrechten aan onze stad. Potten, kaas, laken, water, kaas, pijpen, kaarsen: Gouda is er groot mee geworden. Soms zou je even terug in de tijd willen. Even de St. Janskerk binnenlopen ten tijde van de Gouden Eeuw. Het geïdealiseerde verleden kan een toevluchtsoord zijn. Heimwee hebben naar een tijd die nooit bestaan heeft, dát. Maar, vroeger was niet alles beter. De stad heeft het zwaar te verduren gehad. Een stadsbrand, uitbraak van de pest, bombardementen in de Tweede Wereldoorlog. Gouda is door de tijd gevormd en getekend.
Het kan ook zijn dat we bij 750 jaar Gouda vooruitkijken. Wat staat Gouda te wachten? Hoe zal Gouda omgaan met de uitdagingen van die de toekomst met zich mee zal brengen? Zal de polarisatie in de samenleving toenemen of zal Gouda een grotere speler in het Groene Hart en in de wereld worden? Als je let op de potentie die de stad heeft, ligt een zonnige toekomst in het verschiet. Kansen om toeristen binnen te halen en het spirituele erfgoed van Gouda uit te nutten. De samenleving kan wel een beetje Gouda gebruiken. Goudse kaas, uiteraard. Maar ook de ruimte die we hier aan de tegenpartij, hoe oneens we het soms ook met elkaar zijn, geven. Niet voor niets hangt op het Oude Stadhuys de tekst: ‘Audite et alteram partem’ (= ‘Hoort ook de andere partij’). Gouda is de stad waar denken en debatteren hoog in het vaandel staan. Gouda heeft potentie en dat stemt optimistisch. Wat maakt de toekomst zo aantrekkelijk? Misschien is het omdat de toekomst ongewis en er ergens, diep van binnen, hoop gekoesterd wordt dat het beter zal worden. En dat we daar zelf de hand in hebben.
In beide gevallen, of je nu je heil verwacht van dat wat nog komt, of dat je het verleden als een hangmat gebruikt, zou je kunnen vergeten dat er een nu is. Dat inzicht is volgens Augustinus, een filosoof en kerkvader uit lang vervlogen tijden, belangrijk. Volgens hem is er geen verleden tijd, want die is voorbij. En er is geen toekomende tijd, want die is er nog niet. Er is alleen maar een nu. De tijd, dat is nú. En omdat het nu is, zo houdt hij ons voor, kunnen we verschil maken. Er is een vandaag. Aan de slag dus: laten we het verleden van Gouda koesteren, de toekomst met vertrouwen tegemoet zien, maar ook doen wat in ons vermogen ligt om Gouda vandaag mooier, sterker en beter te maken.